گرید قهوه چیست و در هر کشوری چگونه است؟

اگر در صنعت قهوه فعال باشید، حتما با اصطلاح گرید قهوه آشنا شدید. گرید قهوه در کل به معنای درجه بندی قهوه می باشد. این درجه بندی در هر کشوری بر اساس معیارهای فدراسیون یا انجمن قهوه مشخص می شود. این رتبه بندی می تواند بر اساس ارتفاع، چگالی دانه، نوع معیوب و …  تعیین شود. در این متن شمارا با گرید های کشورهای مختلف آشنا می نماییم.

سایز قهوه بزرگتر بهتر است؟!

خیر، قهوه های بزرگ لزوما کیفیت بهتری ندارد. بلکه مزیت قهوه های ریز تر این است که در برشته کاری راحت تر رست می شود.

کیفیت قهوه کلمبیا را چه کسی مشخص می کند؟

جواب این سوال یک کلام است: فدراسیون ملی تولیدکنندگان قهوه کلمبیا (FNC). این فدراسیون در سال 1927 تاسیس شد تا بتواند کیفیت دانه‌های قهوه تولید شده کشور کلمبیا را بسنجد. این فدراسیون برای آن که بتواند دانه قهوه پرورشی را بسنجد، دو اصطلاح جدید ایجاد نمود. سوپریمو و اکسلسو. برای آشنایی با این دو اصطلاح لازم است با واژه‌ای جدید به نام اسکرین در قهوه آشنا شویم.

در واقع اندازه دان قهوه را اسکرین می‌گویند. برای آن که اندازه دان مشخص شود، از غربالگر سایز دانه قهوه استفاده می‌شود. طبق درجه بندی این غربالگر، دانه‌ها به سایزهای ریز تا درشت درجه بندی می‌شود. دانه‌های سوپریمو اسکرین شماره 17 دارند، یعنی دانه‌های قهوه درشت است.

دانه‌های اکسلسو نیز اسکرینی بین 15 و 16 دارد که دانه‌هایی با سایز متوسط را شامل می‌شود. البته لازم است این نکته را بگوییم این دو دسته کیفیت خود قهوه را تعیین نمی‌کند. در واقع فدراسیون قهوه کلمبیا با جمع آوری دانه‌های قهوه از سراسر کشور و درجه بندی و تقسیم آن به این دو دسته، باعث می‌شود تا رد کیفیت دان قهوه را سخت کند. به همین علت به خریداران این قهوه توصیه می‌کنیم این ویژگی را ملاک انتخاب و خرید قهوه قرار ندهید!

آفریقا

در آفریقا به طور کلی سایز ها با حروف انگلیسی نمایش داده می شود. بزرگترین سایزز دانه قهوه AA نامیده می شود. بعد از آن AB  و A  در نظر گرفته می شود. کشورهایی مانند کنیا که قهوه های با کیفیت تولید می کنند، سایز AA بیشتر یافت می شود.

هند

در هند دسته بندی قهوه بر اساس فرآوری و اسکرین انجام می گیرد.در اینجا مدنظر ما  روشی است که بر اساس اسکرین یا سایز دانه قهوه باشد. بزرگترین سایز AA  است و تا PB ادامه دارد. قهوه PB ریز تر، گرد و طعم شیرین تری دارد. قهوه های PB دو دانه در یک گیلاس قهوه می باشند. طبقه بندی قهوه ها به شکل زیر است: A،  AB ،B ، C و PB

این طبقه بندی بر اساس رنگ دانه قهوه و نوع دانه است. به طور مثال دانه نوع C، دانه های شکسته را در خود جای داده است. دانه های کوچکتر از درجه ای خاص ، دیگر در دسته بندی های بالا قرار نمی‌گیرند. قهوه های هند علاوه بر  اسکرین (سایز دانه) و جنبه‌های بصری بر اساس مناطق نیز دسته بندی و شناسایی می‌شوند.

قهوه های هند به سه دسته نیز شناخته می شوند که چری، پلنتیشن و پارچمنت نامگذاری شده است.  چری اصطلاحی است که به قهوه ربوستا با فرآوری خشک گفته می شود. اگر دان های قهوه روبستای هند به روش شسته فرآوری شود، به آن Parchment می گویند. البته این کشور از تولید کنندگان قهوه گونه عربیکا نیز می باشد که قهوه های فرآوری شده با روش شسته  Plantation A شناخته می شود.

قهوه های اسپشیالیتی یا تخصصی در هند نیز عبارتند از دانه های فیل که گونه عربیکا بوده و با روش شسته از ایالت میسور هستند. نوع دیگر این قهوه ها ربوستای کاپی رویال نام دارند و کشت موسمی قهوه نوع دیگر این قهوه می‌باشد. گرید های A و AA  بوده که برای قهوه های موسمی استفاده می‌شود.

پی بری، عیب قهوه

یکی از گرید های قهوه پی بری (Peaberry) یا پی بی می باشد که زمانی اتفاق می افتد که در گیلاس قهوه به جای دو دانه، یک دانه قهوه وجود دارد. پی بری برای  کوچکترین دانه های قهوه کامل (و نه شکسته) به کار می رود. برخی معتقدند این دانه ها طعمی با شدت بیشتری دارند. شاید به نظر برسد به علت کوچکی دانه ها، کیفیت  آن نیز کمتر باشد ولی لازم است بدانید قهوه های سایز بزرگ تر لزوما قهوه های بهتری نیستند  قهوه های کوچک تر در رست کیفیت یکنواخت تری خواهند داشت.

امریکای مرکزی

در امریکای مرکزی قهوه ها در سایز بزرگتر به اسم سوپریور (Superior) نامگذاری می شود. در این منطقه قهوه های پی بری را کاراکول می نامند. این منطقه قهوه ها را بر اساس سایز دانه ها کیفیت گذاری می کنند.

غربالگر دانه قهوه

یکی از ابزار و لوازمی که در لابراتوار قهوه نیاز است، غربالگر سایز دانه قهوه می باشد. این ابزار به شما کمک می کند تا سایز دان قهوه را بر اساس غربال ها تعیین و صحت سنجی کنید. این غربالگر  بر اساس سوراخ هایی که در طبقه دارد، سایز دان قهوه را به شما می دهد.  به طور سنتی اعداد زوج برای قهوه عربیکا و اعداد فرد برای قهوه روبوستا استفاده می شود.