مورچه ها چگونه قهوه می کارند؟

گروهی از پژوهشگران و گیاه‌شناسان دانشگاه لودویک ماکسیملیان زوریخ به جزیره‌ی فیجی رفته‌اند و بر روی زندگی و رفتار مورچه‌های این جزیره تحقیق کرده‌اند و دریافته‌اند که گونه‌ای از مورچه‌های این جزیره از میلیون‌ها سال قبل در حال کشت قهوه برای خانه‌سازی هستند. اما این تحقیق چه‌طور انجام شد؟

این گونه‌ی مورچه‌ها که فیلدریس ناگوسا (Phildris nagasau) نام دارند برای هفته‌ها به کاشت دانه‌ مشغول‌اند، با اینکه بلافاصله نمی‌توانند از آن استفاده کنند. آن‌ها دانه‌های گیاهان را گزینش می‌کنند و هر گیاهی را برای کاشت و خانه‌سازی انتخاب نمی‌کنند. دانشمندان دریافتند که این مورچه‌ها دانه‌ی قهوه را می‌کارند و سه تا پنج ماه بعد از کاشت و بعد از رشد گیاه به خانه‌ی جدیدشان نقل مکان می‌کنند.

سوزان رنر (Susanne Renner) از اعضای گروه دانشمندان درباره مراحل این تحقیق به دویچه‌وله می‌گوید: «این‌ها نخستین مورچه‌هایی هستند که خودشان خانه‌شان را می‌سازند. یکی از همکاران من برای ساعت‌ها از درخت‌های فیجی آویزان بود تا بتواند رفتار مورچه‌ها را با دقت بررسی کند. فیجی محل زندگی گونه‌های مختلفی از مورچه‌هاست و برای گروه ما مهم بود که بفهمیم رفتار حساب‌شده‌ی مورچه چطور بر اساس هوش آن‌ها تعریف می‌شود. نتیجه تا جایی که ما می‌دانیم مشخص می‌کند که این گونه‌ی مورچه‌ها دانه‌های مشخصی را برای کشت انتخاب می‌کنند و هر دانه‌ای را از روی زمین بر نمی‌دارند.»

این گروه برای اثبات این موضوع دانه‌های برنج را در محل زندگی مورچه‌ها پراکنده کردند، اما مورچه‌ها علاقه‌ای به کاشت برنج نشان ندادند، چرا که گیاه و دانه‌ی برنج بعد از رویش جای مناسبی برای زندگی‌شان نیست و مورچه‌ها دانه‌ای را انتخاب می‌کنند که بعد از رشد پتانسیل تبدیل شدن به لانه را داشته باشد.

شیوه‌ی کشاورزی مورچه‌ها هم طبق گزارش‌های این تحقیق در نوع خود جالب است و گروه دانشمندان را هم هیجان‌زده کرده. مورچه‌ها شش گونه‌ی مختلف از گیاه قهوه را در جزیره فیجی می‌شناسند و آن‌را می‌کارند. در زمانی هم که دانه‌ها کاشته می‌شود از آن‌ها مواظبت و از طریق ادرارشان دانه‌ها را بارور می‌کنند.

نکته‌ی دیگری که در این باره باید بدانیم این است که این مورچه‌ها هرجایی را برای کشت دانه‌ها انتخاب نمی‌کنند. آن‌ها پوست برخی درختان جنگل را برای کاشت دانه مناسب می‌دانند. گیاه قهوه به دنبال نور خودش را به بالای درختان می‌کشد و مورچه‌ها روی آن حفره‌هایی را برای ملکه درست می‌کنند که هم مکان مناسبی برای اقامت ملکه است و هم جای مناسبی برای تخم‌گذاری.

به اعتقاد این گروه از دانشمندان، این کشف ارزش چندین ساعت آویزان بودن از درخت را داشته. کشفی که نشان می‌دهد به عمر چند میلیون ساله‌ی درخت قهوه، مورچه‌های کشاورز هم مشغول کاشت، داشت و برداشت بوده‌اند.

منبع ایکافی