شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی روز گذشته ۲ مرداد ۹۵ برای بررسی واژه‌های پیشنهادی گروه قهوه‌پژوهی فرهنگستان تشکیل جلسه داد. در این جلسه

واژه‌های خوشه‌ی «آسیا کردن» (grinding) بررسی شده و همگی به تصویب رسیدند.

گروه قهوه‌پژوهی فرهنگستان تاکنون بیش از ۲۰ نوبت تشکیل جلسه داده که ماحصل آن، استخراج حدود هزار واژه از ۲۰ منبع تخصصی و معتبر علم قهوه بوده است. با پیمایش فهرست واژه‌های، حدود ۶۰۰ واژه در دستور کار واژه‌گزینی قرار گرفته که در چندین حوزه مانند «قهوه سبز» (green coffee) و «آماده‌سازی قهوه» (coffee making) مرتب شده‌اند.

از واژه‌های مصوب خوشه‌ی «آسیا کردن» که در این جلسه تصویب شد، می‌توان به «سابه‌ی قهوه» (ground coffee)، «قهوه ریزساب» ( fine ground coffee) و «آسیای به‌فرمان» (on-demand grinder) اشاره کرد.

صفا هراتیان دبیر گروه قهوه‌پژوهی فرهنگستان می‌گوید:

در تهیه‌ی پیکره‌‌ی واژگان که در دستور کار گروه قرار گرفته‌اند، تمرکز عمدتا بر اسامی روش‌ها، تکنیک‌ها و در مواردی اصطلاح‌هایی بوده که به‌تازگی وارد دایره‌ی لغات جامعه‌ی متخصص قهوه ایران شده و هنوز به همان شکل آوانویسی نوشته و خوانده می‌شوند. به‌طور مثال آسیا on-demand مگر چند سال است وارد صنعت قهوه شده؟ خب به‌جای این‌که بنویسیم «آندیمند» به‌راحتی می‌شود از معادلی فارسی استفاده کرد. پیشنهاد ما «آسیای به‌فرمان» بوده؛ یعنی آسیایی که گوش به فرمان باریستا است تا بلادرنگ و در لحظه قهوه را آسیا کند. ما این عبارت را به جامعه قهوه پیشنهاد می‌دهیم و سعی خواهیم کرد هم در نوشتار و هم در گفتار از آن استفاده کنیم. اگر این عبارت به گوش کاربران خوش بنشیند، از آن استفاده خواهند کرد و عمومی خواهد شد.

هفته گذشته ۳۲ واژه‌ی دیگر پیشنهادی گروه قهوه‌پژوهی در خوشه‌‌ی «‌دم‌آوری قهوه» (coffee brewing) به تصویب شورای واژه‌گزینی فرهنگستان رسید.

هراتیان ادامه می‌دهد: «به‌طور مثال ما اگر به‌جای ground coffee از «سابه‌ی قهوه» – به‌معنای قهوه‌ی ساییده‌شده که از نظر زبان‌شناسی هم ترکیب صحیحی‌ست – استفاده کنیم، به‌راحتی می‌توانیم مشتقاتی چون «درشت‌ساب» به‌جای coarse ground و «ریزساب» به‌جای fine ground را نیز به‌کار ببریم که هم خوش‌آهنگ‌تر است و هم از عبارات به‌نسبت طولانی «درشت‌آسیاشده» یا «ریزآسیاشده» اجتناب کرده‌ایم. ضمن این‌که واژه‌گزینی برای اسامی خاص، اسامی نوشیدنی‌ها و اسامی ابزار (کلماتی چون اسپرسو، کاپوچینو، باریستا، کمکس) ابدا در دستور کار گروه قهوه‌پژوهی نیست.»

فهرست واژه‌های پیشنهادی گروه‌های تخصصی واژه‌گزینی پس از تصویب در شورای واژه‌گزینی به جامعه ارائه می‌شوند. بعد از آن چنانچه به‌مدت سه سال پیشنهادی مبنی بر تغییر آن‌ها ارائه نشود، به امضای رئیس‌جمهوری خواهند رسید.

آویشن محضری نماینده فرهنگستان در گروه قهوه‌پژوهی معتقد است:

بسیاری تصور می‌کنند که واژه‌گزینی تنها ساختن واژه‌های نو است. در حالی‌که بخش مهمی از کار واژه‌گزینی، استانداردسازی و یکدست کردن واژه‌ها است. مثلا همین الان در منوی خیلی از کافه‌ها شما به عبارت «قهوه دمی» به‌جای brewed coffee برمی‌خورید. این عبارتی نیست که زاییده‌ی فرهنگستان باشد. ما این را از خود جامعه گرفته‌ایم و به‌جای brewed coffee پیشنهاد داده‌ایم تا هم متخصصان قهوه و هم عموم جامعه را به استفاده از این عبارت تشویق کنیم. وقتی می‌شود از «قهوه دمی» استفاده کرد، چرا باید بنویسیم یا بگوییم «بُرود کافی»!

او ادامه می‌دهد: «فارسی صحبت کردن چندان هم سخت نیست. چرا باریستایی باید بنویسد یا بگوید: «من این کافی فرش روست لایت روست را با درجه‌ی مدیوم گرایند کردم.»! در حالی‌که به‌راحتی می‌شود همین جمله را با کلمات فارسی بیان کرد.

فهرست مصوبات گروه قهوه‌پژوهی فرهنگستان به‌زودی از طریق رسانه‌های حوزه‌ی قهوه در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.