دستگاه دیفلویید مدل امیکس پلاس: بررسی عملکرد و پتانسیل آن در بازار ایران

نویسندگان: مسعود ندرلو¹، حسام مشهدی²

1. پژوهشگر ارشد لابراتوار قهوه میم (نویسنده‌ی مسئول)

2. پژوهشگر لابراتوار قهوه میم

Email Address: mimcoffeelab.research@gmail.com

Website: www.mimcoffeelab.com

مقدمه

در این پژوهش، عملکرد دستگاه Difluid Omix Plus در اندازه‌گیری پارامتر‌های مختلف قهوه شامل رطوبت، فعالیت آبی، چگالی، سایز دانه و رنگ‌سنجی مورد بررسی قرار گرفت. مبنای مقایسه و بررسی در این پژوهش مقایسه داده‌های حاصل از Difluid Omix Plus با روش‌های مرجع (روش آون 105 درجه سانتی‌گراد برای سنجش رطوبت مطابق استاندارد ISO 6673، الک تعیین سایز و روش سنجش چگالی به روش سنجش وزن و حجم) و همچنین دستگاه‌های مطرح و برند موجود در صنعت قهوه بود. این دستگاه شامل:

رطوبت سنج‌های Wile 200، Wile 55، Agratronix و Lighttells MD-500

دستگاه‌های سنجش فعالیت آبی Lighttells AW-600 و LeBrew RoastSee AquaGauge

دستگاه‌های رنگ سنج Difluid Omni، Lighttells CM200 و Lebrew

بودند. بعد از انجام آزمایشات، داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش‌های آماری مختلف مانند تحلیل توصیفی، ضریب همبستگی میان نتایج و منحنی رگرسیون تحلیل شدند. نتایج حاصل از این مقایسه به شرح زیر می‌باشند:

رطوبت دانه قهوه  (Moisture Content)

این دستگاه در مقایسه با روش مرجع آزمایشگاهی، در محدوده رطوبت بالاتر از ۸ درصد دقت قابل قبولی دارد، اما در رطوبت‌های پایین‌تر، تمایل به ثبت مقادیر بالاتر نشان می‌دهد.

محدوده اندازه‌گیری Omix Plus معمولاً بین ۸ تا ۱۰.۹٪ است

در رطوبت‌های کمتر از ۵ درصد، مانند نمونه های قهوه اندونزی یا برزیل مورد استفاده در آزمایش، این دستگاه مقداری بیش‌برآورد دارد و نیاز به کالیبراسیون دقیق‌تر دارد که به گفته‌ی شرکت در بروزرسانی نرم‌افزار حل خواهد شد.

برخلاف برخی دستگاه‌های مشابه، نتایج ثبت‌شده توسط Omix Plus پایدارتر است (کمترین انحراف معیار)، که برای استفاده در محیط‌های حرفه‌ای مزیت محسوب می‌شود.

جمع‌بندی: برای اندازه‌گیری سریع رطوبت دانه‌های قهوه با رطوبت متوسط و بالا، این دستگاه انتخاب مناسبی است؛ اما در مورد نمونه‌های خشک‌تر، نیاز به دقت و کالیبراسیون بیشتری وجود دارد.

فعالیت آبی  (Water Activity)

Difluid Omix Plus نسبت به سایر دستگاه‌ها، دقیق‌ترین فناوری موجود برای اندازه‌گیری فعالیت آبی را دارد و داده‌هایی با نوسان کمتر ارائه می‌دهد.

از روش آینه سرد (Chilled Mirror) استفاده می‌کند که به‌عنوان دقیق‌ترین روش شناخته می‌شود.

نتایج این دستگاه بین 0.372 تا 0.581 aw گزارش شده است.

پایدارترین نتایج را در میان سه دستگاه بررسی‌شده ارائه کرده است (انحراف معیار: 0.0643).

همبستگی قوی  (r بالای 0.96) با سایر دستگاه‌ها مانند Lighttells و LeBrew دارد.

جمع‌بندی: این دستگاه برای کنترل کیفیت دانه‌های قهوه سبز در کارخانه‌های برشته‌کاری، به‌منظور تولید محصول بهتر و بهینه‌سازی فرآیند انبارش، بسیار مناسب است.

چگالی دانه قهوه (Density)

در مقایسه با روش مرجع، Difluid Omix Plus  معمولاً چگالی را اندکی بیشتر از مقدار واقعی ثبت می‌کند، اما حساسیت بیشتری به تفاوت بین نمونه‌ها دارد.

میانگین چگالی ثبت‌شده حدود ۳۱ گرم بر لیتر بیشتر از روش مرجع بود.

برخلاف Wile 200 که مقادیر پایین‌تر از مقدار واقعی ثبت می‌کرد،  Difluid در اکثر نمونه‌ها عدد بالاتری نشان داد.

میزان همبستگی بالا (r = 0.928) با روش مرجع نشان می‌دهد که اگرچه مقدار مطلق کمی بالاتر است، اما روند تغییرات کاملاً قابل اعتماد است.

جمع‌بندی: برای مقایسه بین نمونه‌های مختلف قهوه یا کنترل ثبات، دستگاه Difluid عملکرد مناسبی دارد. اگر نیاز به دقت عددی بالا باشد، باید از ضریب اصلاحی استفاده شود.

اندازه دانه (Screen Size)

در مقایسه با روش دستی الک (مرجع)، این دستگاه نتایجی همخوان ارائه داده و حتی در بعضی موارد دقت بالاتری داشته است.

حداقل سایز ثبت‌شده در برخی نمونه‌ها کمی بزرگ‌تر از مقدار واقعی گزارش شده، اما حداکثر سایز دقیقاً مطابق با روش مرجع (Coffee Grading Screen) بود.

میانگین نتایج دستگاه: 16.18 برای حداقل و 18.18 برای حداکثر سایز دانه‌ها.

در مقایسه با روش دستی، انحراف معیار کمتری دارد و نتایج یکنواخت‌تری ارائه می‌دهد.

جمع‌بندی: برای کاربردهای حرفه‌ای و نیاز به اندازه‌گیری سریع و دقیق سایز دانه، Difluid Omix Plus گزینه‌ای مناسب است.

رنگ‌سنجی بر اساس مقیاس آگترون گورمت  (Agtron gourmet)

دستگاه Difluid Omix Plus در مقایسه با سایر رنگ‌سنج‌ها پایدارتری عملکرد بالاتری دارد و برای دانه‌های تیره (Dark Roast) دقت بالاتری ارائه می‌دهد.

از فناوری بازتاب نور مادون قرمز نزدیک (NIR) بهره می‌برد.

پراکندگی داده‌ها یکنواخت بوده و انحراف معیار متوسطی (8.31) داشته که پایین‌تر از Lighttells CM200 و Difluid Omni  است.

در دانه‌های روشن‌تر، حسگر آن حساسیت کمتری دارد و اگر تمرکز روی قهوه‌های روشن باشد، ممکن است Difluid Omni  مناسب‌تر باشد.

همبستگی بالای بالای 0.99 با سایر دستگاه‌ها نشان می‌دهد که اختلافات بین نتایج، در عمل بسیار ناچیز است.

جمع‌بندی: برای بررسی درجه برشته‌کاری به‌ویژه در رُست‌های تیره، این دستگاه می‌تواند ابزار دقیقی برای کنترل کیفیت باشد.

جمع‌بندی نهایی

پارامتر	عملکرد  Difluid Omix Plus	نکته مهم
رطوبت	دقیق در مقادیر بالای ۸٪	نیازمند کالیبراسیون برای رطوبت‌های خیلی پایین
فعالیت آبی	دقیق‌ترین روش موجود	پایدارترین نتایج در بین دستگاه‌ها
چگالی	کمی بیشتر از مقدار واقعی	حساس به تغییرات نمونه، مناسب برای مقایسه
سایز دانه	دقت بالا، نتایج منطبق با الک	مناسب برای کاربرد صنعتی سریع
رنگ‌آگترون	دقیق به ویژه در درجات برشته کاری تیره	همبستگی بالا با سایر برندها

در مجموع، Difluid Omix Plus  را می‌توان به‌عنوان یک ابزار چندکاره، سریع، دقیق و قابل اعتماد برای محیط‌های تخصصی قهوه معرفی کرد. هرچند برای برخی پارامترها مانند رطوبت پایین یا چگالی، درک ویژگی‌های خاص و استفاده از ضرایب تصحیح به عملکرد بهتر آن کمک خواهد کرد. این دستگاه می‌تواند نیاز باریستاها، برشته‌کارها، و کارشناسان کنترل کیفیت را به‌خوبی پاسخ دهد.